Các mũi tiêm trước khi mang thai giúp phòng bệnh nguy hiểm

Các mũi tiêm trước khi mang thai đóng vai trò then chốt trong việc bảo vệ sức khỏe mẹ và bé ngay từ giai đoạn chuẩn bị. Việc tiêm ngừa đúng và đủ không chỉ giúp phòng tránh nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm mà còn giảm thiểu tối đa rủi ro cho thai kỳ. Tuy nhiên, không phải ai cũng nắm rõ những loại vắc xin cần thiết cũng như thời điểm tiêm phù hợp.

Tại sao cần tiêm phòng trước khi mang thai?

Tiêm phòng trước khi mang thai là bước chuẩn bị y tế quan trọng giúp người phụ nữ có một thai kỳ khỏe mạnh và an toàn. Việc tiêm các loại vắc xin cần thiết không chỉ bảo vệ sức khỏe của người mẹ mà còn tạo hàng rào miễn dịch vững chắc cho thai nhi ngay từ khi còn trong bụng mẹ.

Tiêm phòng trước thai kỳ là điều không nên bỏ qua vì:

• Phòng ngừa bệnh truyền nhiễm nguy hiểm: Các bệnh như rubella, cúm, thủy đậu hay viêm gan B nếu mắc trong thai kỳ có thể gây dị tật bẩm sinh, sảy thai hoặc sinh non.
• Giảm nguy cơ biến chứng thai kỳ: Một số bệnh lý có thể khiến hệ miễn dịch của mẹ bị suy yếu, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi và làm tăng nguy cơ tai biến sản khoa.
• Bảo vệ thai nhi trong giai đoạn chưa thể tiêm chủng: Trong những tháng đầu đời, trẻ chưa thể tiêm được một số loại vắc xin. Lúc này, kháng thể từ mẹ truyền sang qua nhau thai sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc phòng bệnh.
• Tạo điều kiện cho một thai kỳ an toàn, chủ động: Khi được tiêm phòng đầy đủ, người mẹ sẽ tránh được việc phải sử dụng thuốc điều trị trong thai kỳ, từ đó hạn chế tối đa ảnh hưởng đến thai nhi.

Các loại vắc xin tiêm trước khi mang thai

Dưới đây là tổng quan những loại vắc xin nên tiêm trước khi mang thai, cùng với tác dụng và thời điểm tiêm phù hợp.

Vắc xin sởi, quai bị, rubella (MMR)

Vắc xin này giúp phòng ngừa các bệnh sởi, quai bị và rubella. Đặc biệt, rubella trong 3 tháng đầu thai kỳ có thể gây dị tật bẩm sinh nghiêm trọng như điếc, mù, tim bẩm sinh cho thai nhi. Cần tiêm ít nhất 1 tháng trước khi mang thai, tốt nhất là 3 tháng để cơ thể phát triển đầy đủ kháng thể.

Vắc xin thủy đậu

Vắc xin thủy đậu giúp phòng bệnh thủy đậu, nếu mắc trong thai kỳ có thể gây sảy thai, dị tật thai nhi hoặc thủy đậu bẩm sinh. Lịch tiêm gồm 2 mũi, cách nhau 4 đến 8 tuần. Nên tiêm trước khi mang thai ít nhất 1 tháng.

Vắc xin cúm

Vắc xin cúm giúp phòng bệnh cúm mùa, giúp giảm nguy cơ biến chứng hô hấp nghiêm trọng cho mẹ và hỗ trợ bảo vệ thai nhi trong giai đoạn chưa thể tiêm vắc xin. Có thể tiêm trước hoặc trong thai kỳ, ưu tiên tiêm trước để có kháng thể sớm.

Vắc xin uốn ván

Vắc xin uốn ván ngăn ngừa uốn ván rốn, nguyên nhân tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh tại một số khu vực chưa tiêm phòng đầy đủ. Nếu chưa tiêm đủ, cần tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 1 tháng, hoàn thành trước khi mang thai ít nhất 1 tháng.

Vắc xin viêm gan B

Vắc xin này giúp mẹ phòng lây nhiễm viêm gan B mãn tính và hạn chế nguy cơ truyền virus sang con trong quá trình sinh nở. Tiêm 3 mũi theo lịch 0 – 1 – 6 tháng. Nếu cần tiêm nhanh, có thể theo phác đồ tăng tốc theo chỉ định bác sĩ.

Vắc xin viêm não Nhật Bản

Vắc xin này bảo vệ mẹ khỏi virus gây viêm não nguy hiểm, có thể dẫn đến tổn thương thần kinh vĩnh viễn. Gồm 2 mũi cơ bản cách nhau 1 đến 2 tuần, mũi nhắc sau 1 năm. Nên tiêm ít nhất 1 tháng trước thai kỳ.

Vắc xin HPV (ngừa ung thư cổ tử cung)

Vắc xin HPV giúp ngăn ngừa các chủng virus HPV nguy hiểm gây ung thư cổ tử cung và mụn cóc sinh dục. Lịch tiêm cho mẹ bầu gồm 2 hoặc 3 mũi tùy độ tuổi. Không được tiêm trong thai kỳ, vì vậy cần hoàn thành trước khi mang thai ít nhất 1 tháng.

Những lưu ý về các mũi chích ngừa trước khi mang thai

Để việc tiêm phòng đạt hiệu quả cao và đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi trong tương lai, phụ nữ cần lưu ý một số điều quan trọng trước khi thực hiện các mũi chích ngừa trước thai kỳ.

• Xét nghiệm miễn dịch trước khi tiêm: Nên kiểm tra kháng thể với các bệnh như sởi, rubella, thủy đậu để tránh tiêm không cần thiết và giảm nguy cơ phản ứng phụ.
• Không tiêm vắc xin sống khi đã mang thai: Vắc xin sống như sởi, rubella, thủy đậu có thể gây hại cho thai nhi nên cần tiêm ít nhất 1 tháng trước khi mang thai và tránh thai theo hướng dẫn sau tiêm.
• Theo dõi sau tiêm và tránh thai theo khuyến cáo: Sau tiêm có thể gặp phản ứng nhẹ. Nên theo dõi sức khỏe và trì hoãn mang thai ít nhất 1 tháng với một số loại vắc xin như MMR, thủy đậu, HPV.

Các câu hỏi thường gặp về tiêm vắc xin trước khi mang thai

Chưa tiêm đủ các mũi trước khi mang thai thì phải làm sao?

Nếu bạn chưa tiêm đủ các mũi vắc xin khuyến cáo mà đã mang thai, không nên cố tiêm bù trong thai kỳ, đặc biệt với các vắc xin sống như sởi – quai bị – rubella hoặc thủy đậu. Thay vào đó:

• Hãy thông báo ngay cho bác sĩ sản khoa để được tư vấn cụ thể về các nguy cơ liên quan đến bệnh mà bạn chưa phòng ngừa.
• Một số vắc xin như cúm hoặc uốn ván vẫn có thể tiêm an toàn trong thai kỳ, tùy vào thời điểm và tình trạng sức khỏe mẹ bầu.

Tiêm xong phát hiện có thai sớm có nguy hiểm không?

Trong trường hợp bạn đã tiêm các vắc xin như MMR (sởi – quai bị – rubella) hoặc thủy đậu rồi mới phát hiện mang thai trong vòng vài ngày hoặc một tuần, không cần quá lo lắng hay vội vã đình chỉ thai.

• Các nghiên cứu cho thấy nguy cơ dị tật do vắc xin sống rất thấp, hầu như không có bằng chứng rõ ràng về tổn hại đến thai nhi.
• Tuy nhiên, bạn vẫn nên theo dõi sát thai kỳ và khám định kỳ đầy đủ để đảm bảo sự phát triển của em bé.

Sau sinh có thể tiêm bù các mũi nào?

Sau khi sinh, nếu trước đó bạn chưa tiêm đủ các vắc xin cần thiết, đây là thời điểm thích hợp để tiêm bù. Một số loại vắc xin có thể tiêm ngay sau sinh bao gồm:

• MMR (sởi – quai bị – rubella): Tiêm được ngay cả khi đang cho con bú.
• Thủy đậu: Có thể tiêm sau sinh nếu trước đó chưa từng mắc bệnh hoặc chưa tiêm.
• HPV: Nếu đang trong độ tuổi khuyến cáo (dưới 26 hoặc theo chỉ định mới là dưới 45 tuổi), bạn vẫn có thể tiếp tục tiêm sau sinh.
• Viêm gan B và các vắc xin thường quy khác cũng có thể được tiêm sau khi sinh nếu chưa tiêm đủ trước đó.

Việc tiêm đầy đủ các mũi tiêm trước khi mang thai không chỉ là bước chuẩn bị cần thiết mà còn là hành động chủ động bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé ngay từ đầu. Khi được tiêm đúng loại, đúng thời điểm và theo dõi cẩn thận, mẹ sẽ yên tâm hơn trong suốt hành trình thai kỳ và tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của con yêu sau này.