Mẹ bé
Chế độ dinh dưỡng cho mẹ bầu theo từng giai đoạn thai kỳ
Chế độ dinh dưỡng cho mẹ bầu đóng vai trò then chốt trong việc đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh và mẹ có một thai kỳ an toàn, trọn vẹn. Trong suốt 9 tháng mang thai, nhu cầu dinh dưỡng của người mẹ thay đổi rõ rệt, đòi hỏi sự cân bằng giữa các nhóm chất như protein, sắt, canxi, vitamin và khoáng chất. Tuy nhiên, không ít mẹ bầu vẫn gặp khó khăn khi lựa chọn thực phẩm phù hợp, sắp xếp bữa ăn khoa học và phòng tránh các rủi ro do thiếu hoặc thừa chất. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chế độ ăn lý tưởng cho mẹ bầu ở từng giai đoạn thai kỳ, đồng thời gợi ý những lưu ý thiết thực để nuôi dưỡng con ngay từ trong bụng mẹ.
Trong 3 tháng đầu (Tam cá nguyệt thứ nhất)
Trong 3 tháng đầu thai kỳ nhiều mẹ bầu thường ốm nghén và hay thấy buồn nôn khi nhìn thấy thức ăn. Tuy nhiên đây lại là giai đoạn phần lớn các cơ quan quan trọng của phôi hình thành nên chúng ta vẫn phải đảm bảo chế độ dinh dưỡng đủ chất, tăng thêm lượng trái cây, rau xanh… vào bữa ăn. Nếu trước khi mang thai bạn chưa bổ sung acid folic thì ngay từ lúc biết tin bạn nên bổ sung ngay với liều lượng khuyến cáo là 400 mcg/ngày. Ngoài ra trong suốt quá trình mang bầu chúng ta cũng phải tăng cường thêm sắt và canxi để tránh tình trạng thiếu máu và loãng xương, có thể sử dụng vitamin tổng hợp hoặc các loại thực phẩm chức năng để bổ sung.
| Nhóm chất | Vai trò chính | Lượng khuyến nghị/ngày | Thực phẩm tiêu biểu |
Lưu ý khi sử dụng
|
| Axit folic (Vitamin B9) | Ngừa dị tật ống thần kinh cho thai nhi | 400–600 mcg | Rau xanh đậm, đậu lăng, bông cải xanh, ngũ cốc |
Có thể bổ sung viên uống theo chỉ định
|
| Sắt | Tăng tạo máu, phòng ngừa thiếu máu | 27–30 mg | Thịt đỏ, gan động vật, trứng, đậu nành, mận khô |
Ăn kèm thực phẩm giàu Vitamin C để tăng hấp thu
|
| Canxi | Phát triển hệ xương, ổn định thần kinh | 1.000 mg | Sữa, phô mai, cá hồi, rau cải xoăn |
Không dùng chung với sắt (cách 2 giờ)
|
| Protein | Xây dựng mô và tế bào thai nhi | 70–90 g | Trứng, cá, thịt nạc, đậu phụ, hạt dinh dưỡng |
Kết hợp đa dạng nguồn động – thực vật
|
| I-ốt | Phát triển trí não và hệ thần kinh | Đủ theo nhu cầu (~220 mcg) | Muối i-ốt, rong biển, trứng, cá biển |
Không dùng quá liều, nên theo chỉ định
|
| Vitamin tổng hợp & Nước | Tăng sức đề kháng, giảm ốm nghén, ngừa mất nước | Nước: 1.5–2 lít; Vitamin: tùy theo bác sĩ | Cam, ổi, kiwi, uống đủ nước mỗi ngày |
Chia nhỏ bữa ăn nếu bị nghén, uống đủ nước
|
Thời gian này mẹ cần lưu ý:
-
Tránh các thực phẩm gây hại: rượu, cà phê mạnh, đồ sống/tái, pate gan, sữa chưa tiệt trùng, cá chứa thủy ngân cao (cá kiếm, cá mập).
-
Chia nhỏ bữa ăn thành 5–6 bữa/ngày để giảm ốm nghén.
-
Thăm khám định kỳ và hỏi ý kiến bác sĩ nếu cần bổ sung thêm vitamin hoặc khoáng chất.
Trong 3 tháng giữa (Tam cá nguyệt thứ hai)
Khoảng thời gian khá dễ chịu với các mẹ bầu khi bạn không còn bị cảm giác ốm nghén hành hạ và ăn uống ngon miệng hơn. Bào thai lúc này cũng đã phát triển mạnh hệ xương, não bộ cũng như hoàn thiện chức năng của các cơ quan. Thế nên ngoài acid folic, sắt, canxi bạn cũng nên bổ sung thêm cả kẽm liều lượng 20mg/ngày để tránh nguy cơ trẻ sinh ra bị nhẹ cân, thấp còi, dị tật bẩm sinh…
Các chuyên gia khuyến cáo trong tam cá nguyệt thứ ba chúng ta chỉ cần tăng khẩu phần ăn lên tương đương khoảng 300 – 400 kcal/ngày. Nếu ăn uống quá độ làm tăng cân nhiều sẽ gây ảnh hưởng đến vóc dáng, tăng nguy cơ tiểu đường, tiền sản giật trong thai kỳ cho sản phụ. Tuy nhiên, vẫn cần đảm bảo đầy đủ dưỡng chất.
| Nhóm chất | Vai trò chính | Lượng khuyến nghị/ngày | Thực phẩm tiêu biểu |
Lưu ý khi sử dụng
|
| Canxi | Phát triển xương, răng và hệ thần kinh | 1.200 mg | Sữa, phô mai, hải sản có xương, rau lá xanh |
Không uống canxi cùng sắt, bổ sung chia nhỏ theo bữa
|
| Sắt | Tiếp tục tăng tạo máu, tránh thiếu máu thai kỳ | 27 mg | Thịt bò, gan, trứng, đậu đỗ, hạt bí |
Kết hợp với vitamin C để hấp thu tối ưu
|
| Protein | Hỗ trợ tăng trưởng mô, tử cung, tuyến vú và thai nhi | 75–90 g | Cá, trứng, thịt nạc, đậu hũ, yến mạch |
Chia đều protein trong ngày để tăng hiệu quả
|
| Omega-3 (DHA, EPA) | Phát triển trí não và thị giác thai nhi | 200 mg DHA | Cá hồi, cá thu, hạt chia, óc chó |
Tham khảo ý kiến bác sĩ khi bổ sung DHA ngoài
|
| Vitamin D | Hấp thu canxi hiệu quả, phòng ngừa loãng xương | 600 IU | Ánh nắng, sữa tăng cường Vitamin D, lòng đỏ trứng |
Phơi nắng sáng 15–20 phút mỗi ngày
|
Trong 3 tháng cuối (Tam cá nguyệt thứ ba)
Giai đoạn này đánh dấu sự phát triển vượt bậc về cân nặng của thai nhi. Để tăng cân tốt nhất các bà mẹ cần lưu ý tăng khẩu phần khoảng 400 kcal/ngày đồng thời bổ sung thêm vitamin C nhằm hấp thụ canxi, sắt tốt hơn và tránh nguy cơ vỡ ối, sinh non. Bên cạnh đó trong 3 tháng cuối do hormone thay đổi và thai nhi lớn gây áp lực cho vùng chậu và bàng quang nên các mẹ thường thấy táo bón và đầy bụng.
| Nhóm chất | Vai trò chính | Lượng khuyến nghị/ngày | Thực phẩm tiêu biểu | Lưu ý khi sử dụng |
| Canxi | Hoàn thiện hệ xương và răng của thai nhi | 1.500 mg | Sữa, phô mai, cá mòi, rau cải xanh | Không uống cùng sắt, chia làm 2 lần sáng – chiều |
| Sắt | Tăng tạo máu, chuẩn bị cho giai đoạn sinh | 30 mg | Thịt đỏ, gan, trứng, hạt bí, đậu đỗ | Không nên bổ sung quá liều nếu không thiếu máu |
| Protein | Hỗ trợ tăng trưởng nhanh của thai nhi và mô mẹ | 90–100 g | Thịt nạc, cá, trứng, các loại đậu, sữa | Ưu tiên đạm dễ tiêu, tránh đạm nhiều cholesterol |
| Omega-3 (DHA, EPA) | Tiếp tục phát triển trí não và thần kinh | 300 mg DHA | Dầu cá, cá hồi, hạt lanh, óc chó | Hạn chế DHA từ cá chứa thủy ngân cao |
| Magie và Kẽm | Giảm chuột rút, hỗ trợ miễn dịch và tiêu hóa | Magie: 350 mg; Kẽm: 12 mg | Ngũ cốc nguyên cám, các loại hạt, chuối | Không tự ý bổ sung liều cao, nên tham vấn bác sĩ |
| Chất xơ và Nước | Ngừa táo bón, hỗ trợ tiêu hóa và thanh lọc cơ thể | Chất xơ: ≥ 28 g; Nước: 2–2.5 lít | Rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên cám, nước lọc | Uống nước rải đều cả ngày, tăng khi trời nóng |
Để phòng ngừa, sản phụ nên bổ sung nhiều chất xơ trong chế độ ăn hằng ngày cũng như hạn chế các thực phẩm khó tiêu hóa. Có thể thấy, vấn đề đảm bảo dinh dưỡng và các khoáng chất cần thiết là rất quan trọng trong suốt thai kỳ, bên cạnh các bữa ăn hằng ngày bạn cũng có thể bổ sung thêm thông qua các loại thực phẩm chức năng để đảm bảo.
Giải pháp dinh dưỡng cho các mẹ bầu – Sản phẩm dinh dưỡng MamaCare Mothers Nutrition
MamaCare Premium & Complete Mothers Nutrition – Giải pháp dinh dưỡng toàn diện cho các mẹ bầu, đáp ứng nhu cầu về dinh dưỡng cũng như các khoáng chất và Vitamin thiết yếu cho từng giai đoạn của thai kỳ.
Là sản phẩm dinh dưỡng nhập khẩu nguyên hộp từ Úc, MamaCare cung cấp 30 loại vitamin, khoáng chất như acid folic, sắt và canxi hữu cơ, Vitamin D3, DHA, I ốt, Vitamin B12, chất xơ GOS/FOS 9:1 và chất dinh dưỡng thiết yếu, giúp hỗ trợ sức khỏe của bà bầu và em bé, đáp ứng đầy đủ nhu cầu dinh dưỡng của mẹ và bé trong từng giai đoạn phát triển:
- Trước khi mang thai: MamaCare cung cấp hàm lượng vitamin và khoáng chất dự trữ thiết yếu: Acid Folic, Sắt, Canxi, Vitamin D3,… giúp tăng cường sức khỏe, cải thiện khả năng thụ thai và chuẩn bị cho một thai kỳ khỏe mạnh; Ngăn ngừa dị tật bẩm sinh: Bổ sung đầy đủ Acid Folic giúp giảm nguy cơ dị tật ống thần kinh ở thai nhi.
- Trong thai kỳ: MamaCare hỗ trợ sự phát triển toàn diện cho thai nhi; Cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển của hệ xương, hệ thần kinh, trí não, thị giác,… của thai nhi; Ngăn ngừa thiếu máu thiếu sắt: Bổ sung Sắt hữu cơ giúp tăng sinh hồng cầu, cải thiện tình trạng thiếu máu thiếu sắt ở mẹ bầu; Giảm táo bón, tăng cường hệ tiêu hóa: Chất xơ GOS/FOS 9:1 giúp mẹ bầu tiêu hóa tốt hơn, giảm táo bón và tăng cường hệ miễn dịch.
- Sau khi sinh: MamaCare hỗ trợ mẹ kích thích tiết sữa: Hỗ trợ mẹ có nguồn sữa dồi dào và chất lượng để nuôi dưỡng bé; Giúp mẹ phục hồi sức khỏe: Bổ sung vitamin và khoáng chất giúp mẹ nhanh chóng lấy lại sức khỏe sau sinh; Hỗ trợ phát triển trí não và hệ miễn dịch của bé: DHA, Vitamin B12, Iot,… giúp bé phát triển trí não, thị giác và hệ miễn dịch một cách toàn diện.
Việc xây dựng chế độ dinh dưỡng cho mẹ bầu khoa học và hợp lý không chỉ giúp mẹ khỏe mạnh mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển toàn diện của bé yêu. Dù là trong tam cá nguyệt đầu tiên, giữa hay cuối thai kỳ, mẹ cũng cần lắng nghe cơ thể, tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng và lựa chọn thực phẩm một cách thông minh. Nếu bạn đang tìm kiếm các sản phẩm bổ sung an toàn hoặc cần tư vấn riêng cho từng giai đoạn thai, đừng ngần ngại liên hệ với đội ngũ chuyên gia của chúng tôi. Cùng nhau, chúng ta sẽ đồng hành để mẹ tròn con vuông!
Tôi là giám đôc Công ty TNHH Đầu tư Xuất Nhập Khẩu HOAN TT. Một doanh nghiệp chuyên phân phối sản phẩm sữa Úc chất lượng, đứng đầu thị trường Việt Nam.
